Vitens, leverancier van drinkwater aan zo’n 5,9 miljoen klanten in Nederland, maakt gebruik van een digital twin om het complexe leidingnet en de hoeveelheid water te beheren. Water is een eerste levensbehoefte, maar er wordt steeds meer gevraagd van het 48.000 kilometer lange leidingnet op het gebied van waterverbruik en onderhoud. Vitens ontwikkelde daarom een digital twin met ArcGIS-software van Esri, waarmee het actuele en toekomstige inzicht in de hoeveelheid water en mogelijke storingen werd verbeterd.
Vitens is actief in de provincies Friesland, Overijssel, Gelderland, Flevoland en Utrecht. Het waterbedrijf beheert een enorm leidingnetwerk waar miljoenen Nederlanders van afhankelijk zijn. Anders dan bij energiebedrijven beschikt het bedrijf echter niet over slimme meters en ook het aantal meetpunten is gelimiteerd. Desondanks wil Vitens weten hoeveel water beschikbaar is, mogelijke storingen lokaliseren en weten wat de gevolgen zijn van onderhoudswerkzaamheden of lekkages.
Datagedreven watervoorziening
Op basis van locatie-informatie werd met ArcGIS-software een digital twin gecreëerd, een exacte virtuele representatie van het waterleidingnetwerk, met inbegrip van fysieke objecten, processen, relaties en gedrag. Deze digital twin stelt Vitens in staat een beter inzicht te krijgen van het actuele beeld. Ook kan het bedrijf met de digital twin voorspellingen maken op basis van voorgenomen scenario’s met een afwijkingsmarge van ongeveer vijf procent. Met deze berekeningen kan Vitens beter monitoren, plannen, intern communiceren en samenwerken.
Om het proces van drinkwaterverdeling nog verder te optimaliseren, ging Vitens aan de slag met de agile scrum-werkmethode ten aanzien van de digital twin-applicatie. Daarbij werken een multidisciplinair team vanuit de hele organisatie en twee ontwikkelaars van Esri samen in sprints van drie weken. Aan het eind van elke sprint kan worden bijgestuurd waar nodig. Omdat de applicatie in de cloud draait, is deze snel en schaalbaar. De digital twin-applicatie is modulair gebouwd en kan altijd gebruikt worden, ook als deze in ontwikkeling is.
“Hoewel er nog uitdagingen zijn, zoals het beschikbaar maken van alle gebieden als hydraulische modellen en het optimaliseren van de datakwaliteit, boeken we grote vooruitgang in datavolwassenheid. Friesland is zo goed als ‘gecoverd’, maar het leidingnetwerk in de overige provincies waar we leveren, is wat meer versnipperd en het kost meer tijd om dat in beeld te brengen. De digital twin is dan ook een living digital twin”, zegt Friso Postma, procesanalist en product owner digital twin bij Vitens. “De agile scrum-methode werkt voor ons heel goed, omdat we multidisciplinair en afdelingoverstijgend werken en dicht bij de gebruikers staan. Zo krijgen we veel gedaan en focussen we op dat wat de gebruikers het meeste oplevert.”
Vitens beschikt ook over een digital twin voor de productiebedrijven. Het bedrijf wil de beide twins koppelen, zodat er inzicht is in water vanaf de productie tot de eindgebruiker. Op deze manier werkt het steeds meer toe naar een datagedreven watervoorziening om nu en in de toekomst altijd betrouwbaar drinkwater te kunnen leveren.
Digitalisering voor kennisbehoud
Niet alleen het complexe leidingnet, maar ook kennisbehoud is een uitdaging voor Vitens. Door verloop van personeel, bijvoorbeeld vanwege pensioen, is digitalisering en het vastleggen van kennis in systemen noodzakelijk. Ook dit wordt ondersteund door de digital twin.
“Dankzij de digital twin kunnen we mensen sneller en beter opleiden in het vak van drinkwaterverdeling. We slaan kennis op, creëren meer en beter inzicht en gebruiken dit ook voor de ontwikkeling van werknemers. Vergelijkbaar met een flight simulator kunnen we in een virtuele wereld veranderingen modelleren, testen hoe componenten of systemen functioneren en onderzoeken hoe we storingen zo goed en snel mogelijk op kunnen lossen. Bovendien kunnen we calamiteitensituaties oefenen, zodat we goed voorbereid te werk kunnen gaan”, aldus Postma.
